مطالبه وجه التزام + قراردادی + تعهدات پولی

همانطور که میدانید مطالبه وجه التزام یکی از بحث های مهم است که در این مقاله آریا دادیار سعی کردیم به صورت کامل در مورد وجه التزام و قراردادی توضیح بدهیم.

بدون شک مراجع قضایی واجد صلاحیت ترین منابع برای رسیدگی به شکایات یا طرح دعاوی حقوقی می باشند، اما بد نیست که ما هم به عنوان یک فرد عادی و شهروند ایرانی از برخی مفاد قانونی و تبصره های آن سر در بیاوریم، تا در مواقع لزوم بتوانیم از حقوق خود دفاع کنیم.

مباحث قضایی آنقدر گسترده و پیچیده هستند که نمی توان در چند سطر آن ها را گنجاند، اما ما سعی کرده ایم چکیده ای از مهمترین مفاهیم را برای شما عزیزان توضیح دهیم تا در صورت لزوم بتوانید به امور حقوقی خود اشراف داشته باشید.

فراموش نکنید که رسیدگی و پیگیری دعاوی بر عهده ی افراد ذی صلاح از جمله دادگاه صالح و وکلا می باشد، ولی مطالعه در زمینه های حقوق قضا برای کسب آگاهی و دانش بیشتر بلامانع می باشد.

قبل از توضیح مطالبه وجه التزام بیایید ببینیم اصطلاح "وجه التزام" به چه معناست و در چه مواردی به کار می رود. وجه التزام به مبلغی گفته می شود که از سوی طرفین یک قرارداد در جهت پایبندی به تعهدات درج شده همان قرارداد تعیین می گردد تا در صورت عدم وفای به عهد به عنوان جریمه تاخیر یا غرامت ضرر و زیان پرداخت شود.

در اصل وجه التزام نوعی وثیقه یا ضمانت برای اجرای تعهدات مورد توافق طرفین است به طور مثال زمانی که یک ملک به فروش می رسد و خریدار موظف به پرداخت کل پول در تاریخی مشخص گردیده چنانچه نتواند به تعهدش عمل نماید فرد فروشنده می تواند مبنی بر توافقی که در متن قرارداد وارد شده مبلغی را به عنوان جریمه تاخیر برداشته و قرارداد را به صورت یکطرفه فسخ نماید.

انواع وجه التزام

مطالبه وجه التزام به دو صورت در محاکم قضایی مورد بررسی قرار می گیرند، یکی خسارتی که در قبال عدم انجام تعهد صورت می گیرد و دیگری خسارتی که در قبال تاخیر در انجام تعهدات در نظر گرفته می شود.

در نوع اول یا خسارت عدم انجام تعهدات، طرفین قرارداد برای تعهدی که در متن قرارداد ذکر شده موظف به پرداخت خسارت به شخص متضرر هستند و در نوع دوم که خسارت در تاخیر انجام تعهدات است، زمانی اتفاق می افتد که ظرفین قرارداد در متن معاهدات بیان کرده باشند چنانچه یکی از طرفین به تعهد در زمان مشخص عمل نکند در ادامه به ازای هر روز یا ماه فلان مبلغ را به عنوان خسارت باید بپردازد.

مطالبه وجه التزام در تعهدات پولی

مطالبه وجه التزام در تعهدات پولی زمانی اتفاق می افتد که شخص متضرر بنا بر ارزش ریالی رایج مملکت درخواست دریافت خسارت داشته باشد.

هر شخصی که دینی دارد باید بدون شک در ادای دین خود گام بردارد، گاهی این جبران خسارت مطابق توافق طرفین صورت می پذیرد اما گاهی اوقات مرور زمان موجب کاهش ارزش ریالی زیان ها شده و باید مطابق با نرخ روز مصوب از سوی بانک مرکزی میزان خسارت وارده به طرفین مورد محاسبه قرار بگیرد.

در این مواقع شخصی که به تعهدات خود عمل نکرده موظف است بنا بر حکم مرجع ذی صلاح قضایی مبلغی را که به عنوان خسارت ناشی از عدم تعهد در زمان مقرر تعیین گردیده را به شخص متضرر پرداخت نماید.

مطالبه وجه التزام قراردادی

در مبحث مطالبه وجه التزام قراردادی طرفین یک قرارداد تمام تعهدات لازمه را در متن مورد توافق فی مابین لحاظ می کنند و بنا بر نوع تبادل ثروت مبلغی را به صورت توافقی برای تاخیریا عدم اجرای تعهدات در نظر می گیرند.

در صورت عدم وفای به عهد طرف دعوا که متضرر شده می تواند با مراجعه به مرجع قضایی شکایت خود را مطرح نماید. دادگاه صالح بنا بر نوع توافق میزان خسارت را تعیین و به شخص متخلف ابلاغ می دارد.

البته در این نوع مطالبه نیز می توان از قانون مرور زمان و کاهش ارزش ریالی استفاده کرد به طور مثال ملکی که امروز 100 تومان است و در زمان مقرر شده برای انجام تعهدات به 500 تومان رسیده قطعا در زمره ی تعیین خسارات قرار می گیرد.

نحوه ی پرداخت وجه التزام

قبل تر گفتیم زمانی که شخصی به پرداخت وجه التزام محکوم می گردد، موظف است که طبق قانون، خسارت ناشی از عدم انجام تعهدات را بپردازد. در مطالبه وجه التزام قراردادی مطابق آنچه که در قرارداد بین طرفین شرط شده شخص متخلف باید درست همان مقداری که تعیین شده را بپردازد و قاضی نمی تواند مبلغی از خسارت را کاسته و یا به آن بیافزاید.

اما اگر میزان خسارت تعیین شده با پول رایج مملکت در زمان رسیدگی به دعوا و نرخ تورم برابری نداشته باشد از مبحث تحدید مسئولیت استفاده کرده و مقدار واقعی زیان را محاسبه می نمایند. از سویی دیگر ممکن است شخص متخلف در زمان مقرر به قسمتی از تعهدات خود عمل نموده و بخشی دیگر را رها کرده و یا توان انجام را نداشته باشد. در چنین مواقعی برای مطالبه وجه التزام در تعهدات پولی به تجزیه تعهدات می پردازند و به آن قسمت که شامل خسارت باشد، ضرر و زیان تعلق می گیرد.

شخص متخلف فقط می بایست خسارت بخشی را بپردازد، که با عدم انجام تعهد همراه بوده است.

جهت مشاوره حقوقی در زمینه مطالبه وجه التزام می توانید از بهترین وکیل گروه وکلای آریا دادیار کمک بخواهید و مشاوره خود را دریافت کنید.