وکیل تهدید | مجازات تهدید و افترا
یکی از عناوین مجرمانه‌ای که در قانون به آن اشاره شده است جرم تهدید است که معمولاً به هنگام درگیری و نزاع لفظی یا فیزیکی مشاهده می‌شود، طرفین همدیگر را تهدید به قتل، ربودن اموال، تجاوز به ناموس و از بین بردن و آتش زدن مال و اموال می‌کنند و از موارد دیگری که جرم تهدید اتفاق می‌افتد هنگامی است که شخصی می‌خواهد با زور و تهدید مال و اطلاعات و اسناد و مدارکی را با ترساندن از دیگری اخاذی کند؛ بنابراین قانون‌گذار در موادی از قانون این عمل را به‌عنوان جرم تلقی کرده و کسانی را که اقدام به تهدید دیگران کنند طبق قانون مستحق مجازات می‌داند.
مستند قانونی جرم تهدید :
قانون‌گذار تهدید را در ماده ۶۶۸ و ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات تصریح کرده است که این مواد را موردبررسی قرار می‌دهیم:
ماده ۶۶۸: هر کس با اجبار و قهر یا با اکراه و تهدید شخص دیگری را مجبور به دادن نوشته یا سند یا امضا و یا مهر نماید و یا سند و نوشته‌ای که متعلق به او یا سپرده به او است را از وی بگیرد به حبس از ۳ ماه تا ۲ سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
برای مثال: شخصی به نام مسعود مقداری از زمین‌های کشاورزی سامان در روستایشان را به‌صورت غیرقانونی تصرف کرده است و پس‌ازآن با تهدید سامان به قتل، از او می‌خواهد که به‌موجب مهر و امضا تأیید نماید که زمین‌های مذکور را در تاریخ ۱/۱/۹۴ به مبلغ یک میلیارد ریال به مسعود فروخته است، در این مورد سامان بر طبق ماده ۶۶۸ قانون مجازات اسلامی می‌تواند با مراجعه به دادگاه از مسعود به جرم تهدید برای گرفتن مهر و امضا شکایت کند و در صورت اثبات ادعای خود در دادگاه، مسعود به سه ماه تا دو سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
ماده ۶۶۹: هرگاه کسی شخص دیگری را به هر نحو تهدید به قتل یا ضررهای نفسی (بدنی) یا شرفی (آبرویی) یا مالی و یا به افشای سری نسبت به خود یا بستگان او نماید، اعم از اینکه به این واسطه تقاضای وجه یا مال یا تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را نموده یا ننموده باشد به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا زندان از دو ماه تا ۲ سال محکوم خواهد شد.
برای مثال: شخصی به نام افشین با خانمی به اسم شیوا ۲ سال پیش روابط نامشروع داشته است و در هنگام رابطه‌های نامشروع افشین از این روابط تصویربرداری کرده است و اکنون از این طریق و با تهدید به انتشار تصاویر در فضای مجازی از او اخاذی می‌کند، سرانجام شیوا تصمیم می‌گیرد افشین را به جرم تهدید به افشای اسرار و واردکردن ضرر شرفی و آبرویی شکایت کند؛ بنابراین اوصاف چنانچه شیوا بتواند ادعای خود علیه افشین را اثبات کند دادگاه طبق ماده‌ی ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی، افشین را تا ۷۴ ضربه شلاق یا ۲ ماه تا ۲ سال حبس محکوم خواهد کرد.
ارکان جرم تهدید: برای اینکه بتوان عملی را به‌عنوان جرم تهدید به‌حساب آورد طبق قانون باید آن عمل به‌صورت هم‌زمان دارای سه رکن باشد:
رکن قانونی جرم تهدید طبق قانون، جرم عملی است که در قانون آمده باشد و برای آن مجازات مشخص کرده باشد و همان‌طور که گذشت طبق مواد ۶۶۸ و ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی تهدید به‌عنوان جرم به شمار آمده و برای آن مجازات پیش‌بینی‌شده است.
رکن مادی جرم تهدید همان‌گونه که در ماده ۶۶۸ و ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی آمده است، هر عمل و اقدام تهدیدآمیزی که جان، مال و آبروی شخص را و همچنین هر عمل تهدیدآمیزی که جان، مال و آبروی اقوام و خویشان نزدیک شخص را تحت تأثیر قرار دهد به‌عنوان رکن مادی جرم تهدید محسوب می‌شود. برای مثال کارمند بانکی تهدید می‌شود که اگر تخلف رئیس را به مراجع نظارتی و مراجع قضایی گزارش دهد فرزند او را به قتل می‌رسانند. در این مثال رکن مادی جرم تهدید که همان تهدید به قتل فرزند شخص است، تحقق‌یافته است.
رکن معنوی جرم تهدید: اراده و انگیزه و قصد در تحقق جرم نقش بسیار مهمی دارد. برای مثال شخص هنگامی‌که در یک تصادف رانندگی تصادف می‌کند و شخصی را به قتل می‌رساند به دلیل اینکه قصد و انگیزه و عمدی در کشته شدن شخص نداشته است به‌عنوان قاتل شناخته نمی‌شود. در مورد جرم تهدید نیز اراده و قصد و انگیزه‌ی شخص تهدیدکننده به‌عنوان رکن معنوی جرم تهدید محسوب می‌شود؛ بنابراین درصورتی‌که تهدیدکننده دارای سوءنیت باشد و دارای اراده و اختیار باشد جرم تهدید محقق می‌شود؛ پس اگر به‌عنوان‌مثال کسی در حالت مستی و جنون دیگری را تهدید کند، چون در این حالت فاقد قصد و انگیزه‌ای است و اراده و اختیار او به‌واسطه‌ی مستی و جنون از بین رفته است جرم تهدید واقع نمی‌شود.
شرایط تحقق جرم تهدید:
امکان تحقق تهدید بستگی به ویژگی‌های روحی و فیزیکی و شرایط سنی و اخلاقی فرد تهدیدشونده و نوع تهدید دارد، در این اینجا ویژگی‌های روحی و فیزیکی و شرایط سنی و اخلاقی فرد تهدیدشونده و نوع تهدید قید شده است که برای جا افتادن موضوع برای هرکدام مثالی خواهیم زد:
ویژگی فیزیکی تهدیدشونده: مثلاً چنانچه علی که یک قهرمان پرورش اندام است در دادگاه از جعفر که معلول و روی ویلچر است به اتهام تهدید به کتک‌کاری و نقص عضو شکایت کند دادسرا قرار منع تعقیب صادر خواهد کرد، چون با توجه به‌تناسب اندام علی و معلول بودن جعفر در عمل امکان تحقق تهدید کتک‌کاری و نقص عضو توسط یک شخص معلول وجود نخواهد داشت.
شرایط سنی تهدیدشونده: برای مثال اگر شخص میان‌سالی در دادگاه علیه بچه‌ی ۱۳ ساله‌ای به اتهام تهدید به کتک‌کاری شکایت کند دادسرا قرار منع تعقیب صادر خواهد کرد، زیرا ازلحاظ شرایط سنی شخص تهدیدکننده قدرت انجام این تهدید را نخواهد داشت.
ویژگی اخلاقی تهدیدشونده: برای مثال افشین که ازلحاظ فساد اخلاقی، شراب‌خواری و قمار در شهر خود انگشت نمای خاص و عام است و علنی شراب‌خواری می‌کند از سامان به اتهام تهدید به افشای عکس‌های شراب‌خواری و ورود ضرر آبرویی به خود شکایت کرده است، دادسرا پس از تحقیقات محلی و آگاهی از شهرت افشین به فساد اخلاقی قرار منع تعقیب صادر می‌کند زیرا تهدید به افشای اسرار فساد اخلاقی برای شخصی که خود انگشت‌نماست قابل تحقق نیست و در عمل برای چنین شخصی تهدید نسبت به آبرویش معنایی ندارد ولی در نقطه مقابل چنانچه امام جماعت شهر از سامان به اتهام تهدید به افشای اسرار و ورود ضرر آبرویی شکایت کند دادگاه قرار مجرمیت صادر می‌کند زیرا با توجه به ویژگی اخلاقی تهدیدشونده و نوع تهدید، تهدید قابل تحقق است.
امری که درتهدید به انجام یا ترک آن دستور داده می‌شود باید به ذات مغایر قانون یا مخالف میل باطنی تهدیدشونده باشد. برای مثال چنانچه علی به‌حکم قانون مجوز تخلیه جعفر را از منزل گرفته باشد و تلفنی او را تهدید کند که اگر تا سه روز آینده تخلیه نکنی، اسباب و اثاثیه‌ات را در کوچه می‌ریزم، این نوع تهدید جرم نیست چون مغایر با قانون نیست. مثال دیگر اینکه، علی مغازه‌ای در خیابان اصلی شهر دارد که قصد فروش آن را نموده است ولی جعفر که خواهان خرید مغازه است و اطلاع ندارد که علی قصد فروش مغازه را دارد او را تهدید می‌کند که اگر مغازه را به من نفروشی مغازه را آتش می‌زنم، در این مورد علی نمی‌تواند از جعفر به جرم تهدید شکایت کند زیرا تهدید مخالف میل باطنی او نبوده است.
تهدید باید عمدی باشد: تهدید اگر غیرعمدی باشد تهدید نیست. برای مثال اگر کسی درحالی‌که مست است شخصی را تهدید به قتل کند به دلیل اینکه این تهدید فاقد علم و عمد و اراده و اختیار است جرم تهدید محقق نمی‌شود.
فعل تهدید، جان، مال و آبروی فرد تهدیدشونده را مدنظر داشته باشد، یعنی به معنای واقعی کلمه تهدید جان یا مال یا آبروی تهدیدشونده را به خطر اندازد. برای مثال چنانچه علی جعفر را تهدید کند که اگر ۱۰ میلیون پول به من ندهی خانه همسایه‌ات را آتش می‌زنم این از مصادیق تهدید برای جعفر به‌حساب نمی‌آید چون تهدید و خطری برای جان، مال یا آبروی او وجود ندارد.
سؤال- آیا تهدید از طریق تلفن، پیامک و اینترنت تحت عنوان جرم تهدید قابل‌رسیدگی است؟
بله تهدید شخص به جان، مال و آبروی خود و بستگانش به هر طریق که باشد طبق ماده‌ی ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی جرم است و مستوجب مجازات تا ۷۴ ضربه شلاق یا ۲ ماه تا ۲ سال حبس است؛ زیرا در ماده ۶۶۹ مقرر می‌کند تهدید به هر نحو صورت بگیرد جرم است حال ممکن است تهدید به‌صورت نامه فرستاده شود، حضوری باشد یا تلفنی و اینترنتی.
سؤال- دادگاه صالح برای رسیدگی به دعوای تهدید کدام دادگاه است؟
دادگاه صلاحیت‌دار برای رسیدگی به دعوای تهدید دادسرا و دادگاه محل وقوع جرم است.
سؤال- آیا کسی که محکوم‌به مجازات جرم تهدید شده است امکان صدور قرار تعلیق حکم و تعویق صدور حکم برای او وجود دارد؟
با توجه به اینکه طبق ماده ۶۶۸ و ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی، مجازات تهدید نهایتاً ۲ سال مقرر شده است که در درجه ۶ قرار می‌گیرد، امکان صدور قرار تعلیق حکم یا تعویق صدور حکم وجود دارد.
سؤال- مجازات تهدید به قتل چیست؟
طبق ماده ۶۶۸ و ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات، مجازات تهدید از ۲ ماه تا ۲ سال و تا ۷۴ ضربه شلاق پیش‌بینی‌شده است.
سؤال- آیا هر تهدیدی جرم است؟
خیر هر تهدیدی جرم نیست و تنها تهدیدی که نسبت به جان، مال و آبروی شخص یا بستگان او باشد تحت عنوان جرم تهدید قابل‌رسیدگی است. البته تحقق جرم تهدید شرایط دیگری نیز دارد مثل امکان تحقق تهدید نسبت به شخص با توجه به ویژگی‌های روحی، فیزیکی، وضعیت جسمانی و اخلاقی وی که به‌صورت مفصل با ذکر مثال توضیح داده شد.
سؤال- آیا می‌توانم با ارائه فایل صوتی کسی که مرا تهدید به قتل کرده است از او شکایت کنم و او را محکوم نمایم؟
بله طبق ماده ۶۶۸ و ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی تهدید تلفنی نیز جرم است و می‌توان شکایت نمود ولی ارائه فایل صوتی به دادگاه به‌عنوان ۱ ماده برای قاضی د علم قاضی مؤثر است و وجود فایل صوتی به‌تنهایی برای صدور حکم کافی نیست.
سؤال- اگر پسری دختری را تهدید به انتشار عکس‌های خصوصی او کند آیا جرم است؟
طبق ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی چنین عملی مصداق جرم تهدید است و در صورت اثبات ادعا در دادگاه پسر تهدیدکننده تا ۷۴ ضربه شلاق یا ۲ ماه تا ۲ سال حبس محکوم خواهد شد.
سؤال- آیا طبق قانون می‌توان در روزنامه شخص یا گروهی را تهدید نمود؟
طبق ماده ۳۱ قانون مطبوعات چنین اقدامی جرم است و در صورت انتشار مطالب حاوی تهدید، هتک حرمت یا افشای اطلاعات و رازهای شخصی مرتکب جرم شده و مطابق قانون تعزیرات مدیرمسئول نشریه مورد بازجویی و محاکمه قرار خواهد گرفت.
سؤال- آیا شخصی که محکوم‌به مجازات جرم تهدید شده است در صورت رضایت شاکی آزاد می‌شود؟
جرم تهدید از جرائم حق‌الناسی است و در صورت رضایت شاکی دادگاه می‌تواند از مجازات مرتکب جرم چشم‌پوشی کند.
خلاصه مطلب
جرم تهدید درصورتی‌که اقدامی تهدیدآمیز نسبت به جان، مال و آبرویی شخص یا جان، مال یا آبروی خویشان نزدیک او واقع شود و این اقدام تهدیدآمیز همراه با سوءنیت باشد طبق قانون، جرم محسوب و مشمول مجازات است؛ اما تهدید به‌تنهایی برای تحقق جرم تهدید کافی نیست بلکه کسی که تهدید می‌کند باید توانایی انجام تهدید خود را داشته باشد و تهدیدشونده
آیا هر تهدیدی جرم است و مجازات دارد؟
خیر، مثلا اگر شخصی دیگری را تهدید کند که اگر به مزاحمتهای خود ادامه بدهد با توجه مدارکی که دارد از او شکایت می کند این امر تهدید نیست.
آیا تهدید تلفنی و پیامکی قابل پیگیری است؟
متن پیامک دلیل محکمه پسندی نیست ولی به علم قاضی کمک می کند بنابراین می توانید با استناد به متن پیامک ها طرح شکایت کنید.
آیا می توانم با استناد به صدای ضبط شده شخصی که من را تهدید کرد از او شکایت کنم؟
می توانید با استناد به صدای ضبط شده بابت تهدید شکایت کنید ولیکن صدای ضبط شده تنها به علم قاضی کمک می کند و در صورتی که دلیل دیگری برای آن نداشته باشید ممکن است شکایت شما رد شود.
با پسری دوست بوده ام ولی الان که ارتباطمان تمام شده تهدید می کند که عکس و فیلم های من را پخش می کند آیا می توانم از او شکایت کنم؟
می توانید تحت عنوان تهدید به انتشار عکس و فیلم های شخصی از ایشان شکایت نمایید اما ممکن است در این حین رابطه نامشروع شما نیز اثبات شود که در اینصورت برای هر دو نفر شما مجازات در نظر گرفته می شود.
از شخصی بابت تهدید شکایت کرده ام چه مجازاتی برای او در نظر می گیرند؟
مجازات تهدید تا ۷۴ ضربه شلاق یا از دو ماه تا دو سال زندان است.